PIERWSZA W EUROPIE KONSTYTUCJA 3 MAJA!

3 maja 1791 roku nastąpił ogromny zwrot w historii Polski. Sejm Czteroletni przyjął ustawę regulującą prawa i obowiązki obywateli oraz organizację władz państwowych. Była to druga na świecie i pierwsza w Europie taka ustawa. Do historii przeszła jako Konstytucja 3 maja.

Wielkie zmiany
Konstytucja 3 maja była próbą ratowania Rzeczypospolitej. Dawała szanse na odbudowę i wzmocnienie wyniszczonego systemu, w którym nadużywano „liberum veto”.
Konstytucja ta ustanawiała w Polsce monarchię konstytucyjną. Wzmocnienie władzy dawało Rzeczpospolitej szanse na przetrwanie, o tym jak wielka była to zmiana świadczą reakcje ówczesnych Prus i Rosji, które obawiały się utraty swoich wpływów.
Konstytucja wykluczała z sejmików szlachtę nie posiadającą majątków ziemskich. To właśnie ta grupa była najbardziej podatna na przekupstwo. Mieszczanie mogli odtąd nabywać ziemię i uzyskiwać tytuły szlacheckie. Utrzymano poddaństwo chłopów jednak państwo wzięło ich pod opiekę prawa.

Nowe zasady
Konstytucja 3 maja znosiła podział państwa na Koronę i Litwę. Wprowadzono jeden rząd i skarb państwa.
Wprowadzono trójpodział władzy. Dwuizbowy parlament (Sejm i Senat) miał sprawować władzę ustawodawczą. Kadencja Sejmu miała trwać 2 lata, a co 25 lat sejm miał debatować nad poprawą konstytucji.
Król na czele ze Strażą Praw miał władzę wykonawczą, a w razie wojny król zostawał głównym dowódcą sił wojskowych.
Władzę sądowniczą powierzono sądom ziemskim, miejskim, a nadzór nad nimi miały sprawować Trybunał Konstytucyjny oraz sądy asesorskie.
Wraz z konstytucją kończyły się czasy wolnej elekcji. Tron odtąd miał być dziedziczony po Stanisławie Auguście Poniatowskim. Gdyby jego dynastia wymarła, szlachta miała wybrać nową rodzinę królewską.
Wprowadzenie zasad Konstytucji 3 maja nie powiodło się, jednak nie umniejsza to jej wadze. Był to przełomowy dokument nie tylko w dziejach Polski, ale i Europy.